بهترین راه های تربیت سگ

سگ‌ ها برای همه عمر مثل یک کودک دو ساله باقی می‌مانند. سگ ها برای زندگی شهری و آپارتمان‌نشینی ساخته نشده‌اند. به همین دلیل تربیت سگ واقعا یک کار لازم هم برای صاحب سگ و هم خود سگ است. اگر همه امکانات رفاهی را برای سگ تان آماده کنید، یا سرپرست مهربانی باشید، بازهم سگ به تربیت نیاز دارد. چون برخلاف تصور ما زندگی با انسان‌ها آنطور که فکر می‌کنیم برای سگ‌ها ساده نیست. گاهی فکر می‌کنیم چون یک سگ را به سرپرستی گرفته‌ایم، حتما او را خوشبخت کرده‌ایم. درحالی که این گام اول خوشبختی سگ است. برای اینکه سگ از زندگی با شما احساس راحتی داشته باشد و شما هم کمتر با دردسرهای زندگی با او مواجه شوید، تربیت سگ را جدی بگیرد. ما اینجا برای شما هم از ضرورت‌های این کار و هم راه‌های تربیت سگ برای شما می‌گوییم. در این لینک می‌توانید درباره سرپرستی سگ بخوانید.

اصلا چرا باید به تربیت سگ اهمیت داد؟

حیوانات مثل ما تفکر ندارند تا بدانند چه رفتاری خوب یا بد است. اگر یک سگ 100 سال هم با انسان زندگی کند، همچنان غریزه، محرک اصلی او است. آنها صرفا براساس محرک‌هایی مثل بو، صدا و رنگ واکنش نشان می‌دهند. حتی آموزش و تربیت سگ هم براساس همین محرک‌ها و ویژگی‌های غریزی اتفاق می‌افتد. اینکه می‌بینیم سگ ها در ویدئوها به اسامی خاصی مانند پارک یا بیرون رفتن توجه نشان می‌دهند، به این معنی نیست که همه چیز خیلی ساده است. یا اینکه سگ ها واقعا مثل انسان‌ها چیزی را یاد گرفته‌اند. در واقع آنچه در این ویدئوها دیده می‌شود، صرفا یک واکنش سگ ها به محرک‌هایی است که زیاد با آن برخورد داشته اند. البته همین واکنش‌ها نشان می‌دهد سگ ها تربیت‌پذیر هستند. اما ما اغلب به اهمیت تربیت سگ ها بی‌توجه هستیم.

ظرفیت هوش و مغز سگ ها

ما انسان‌ها وقتی با موجودی زندگی می‌کنیم، کم کم آنها را هم مانند خودمان می‌بینیم. مثلا وقتی سگ یا گربه‌ای به بعضی اتفاقات واکنش نشان می‌دهند، فکر می‌کنیم آنها باهوش هستند. درحالی که این اصلا ربطی به هوش آنها ندارد. سگ ها مانند بچه‌ها می‌توانند چیزهای زیادی یاد بگیرند. اما نکته مهم‌ در تربیت سگ اینکه سگ ها همیشه مثل کودک دوساله باقی می‌مانند. کودک دو ساله آینده‌نگر نیست و در لحظه زندگی می‌کند. همچنین آنها رفتار خود را با واکنش‌های لحظه‌ای بزرگ‌‌تر ها تنظیم می‌کنند. در تربیت سگ‌ ها باید به این مساله هم دقت کنید. ترس از تنبیه شدن یا پاداش برای یک کار خوب، همه آن چیزی است که کودکان به آن اهمیت می‌دهند. همچنین کودکان همراه با رشد، شروع به درک کلمات ما می‌کنند. سگ ها هم همینطور هستند. بعضی از نژادهای سگ به 250 کلمه یا محرک کلامی پاسخ می‌دهند. اما عجیب‌تر این است که سگ‌ها به لحن صدای ما، یعنی خشم یا شادی هم، بیشتر از خود کلمات واکنش نشان می‌دهند.

مشکلات بی‌توجهی به آموزش و تربیت سگ

بی‌توجهی به آموزش و تربیت سگ می‌تواند مشکلاتی برای ما داشته باشد. اخیرا قضیه حمله یک سگ پیت بول به یک خانم و همسرش در شهرک غرب تهران خبرساز شد. این اتفاق برای آن خانم خیلی دردناک بود، ضمن اینکه حتما صاحب سگ هم با مشکلات زیادی مواجه شده است. واقعا نمی‌توان به آن سگ ایراد گرفت. چون براساس غریزه خودش عمل کرده است. مشکل از سرپرست است که تربیت سگ خود را جدی نگرفته. تربیت سگ باعث می‌شود حیوان به محیط خانه شما عادت کند و یک رابطه خوب و سالم با اعضای خانواده شما داشته باشد. همچنین دوستان یا آشنایان شما هم با خیال راحت به خانه شما رفت‌وآمد می‌کنند. زیرا پس از تربیت سگ شما یاد گرفته است که چطور با غریبه‌ها رفتار کند. تربیت و آموزش به سگ شما یاد می‌دهد که بیخود پارس نکند یا اینکه به وسایل خانه با گاز گرفتن و پنجه کشیدن آسیب نزند.

داشتن یک رابطه مثبت و قوی با سگ

اکثر سگ ها آموزش خوب و موثر ندیده‌اند. علتش هم این است که صاحبان سگ اغلب روی رفتار و خوبی خودشان حساب باز می‌کنند. هزینه و گرانی استخدام مربی سگ هم بی‌تاثیر نیست. باوجود این، سرمایه‌گذاری نکردن روی تربیت سگ حتی می‌تواند باعث از دست دادن سگ بشود یا به طریقی به زندگی خودتان و سگ آسیب بزنید. برای همین کارشناسان می‌گویند تربیت سگ یک نوع سرمایه‌گذاری است که باعث می‌شود زندگی با او راحت‌تر بوده و اصلا زندگی خود سگ را نجات دهد. به طور کلی وقت گذاشتن برای آموزش و تربیت سگ زندگی رضایت‌بخشی را برای شما و خانواده فراهم می‌کند. همسایگان شما نیز احساس رضایت خواهند داشت. بیرون رفتن و گردش با سگ هم برای شما بهتر خواهد بود. درغیر این صورت همیشه باید آماده پرداخت هزینه‌های مادی و معنوی باشید. مثلا ممکن است همسایه‌ها بابت پارس زیاد عصبانی شوند. یا شگ شما به دیگران حمله یا برای آنها پارس کند که همه اینها فشار زیادی روی شما وارد می‌کند.

یادگیری غریزی یک راه تربیت سگ

حالا می‌خواهیم برای شما از شیوه‌های یادگیری، آموزش و تربیت سگ بگوییم. یکی از راه‌های یادگیری، یادگیری غریزی است. در این زمینه، شما زحمت زیادی نمی‌کشید و احتیاج به وقت و کار زیادی ندارد. درواقع این خود سگ است که به تدریج یاد می‌گیرد چطور رفتار کند. در یادگیری یا تربیت غریزی سگ حیوان به تدریج نسبت به بعضی محرک‌های محیط آشنا می‌شود. مثلا اینکه صدای پای شما را می‌شناسد، یک نوع یادگیری غریزی است. یا وقتی گرسنه می‌شود، یاد می‌گیرد که کار خاصی بکند تا شما به او غذا بهدی هم یک یادگیری غریزی است. بنابراین در یادگیری غریزی شما کار خاصی انجام نمی‌دهید، بلکه این خود سگ است که به تدریج یاد می‌گیرد نسبت به برخی محرک‌ها واکنش نشان دهد و خودش را با زندگی در خانه شما هماهنگ کند.

یادگیری انطباقی در سگ ها

یک راه دیگر تربیت سگ یادگیری انطباقی است. تفاوت یادگیری انطباقی و یادگیری غریزی در یک مفهوم ساده است: اینکه در این نوع یادگیری، شما برای تربیت سگ تلاش می‌کنید. اینکه به بعضی رفتارهای سگ پاداش بدهیم یا به رفتارهای بد سگ اعتراض کنیم، درواقع داریم به او یاد می‌دهیم تا خودش را با ما هماهنگ کند. البته باید حواس‌مان باشد که در این نوع یادگیری راه افراط را نرویم. یعنی تلاش کنید ریزترین حرکات و رفتارهای سگ خود را کنترل کنید. در یادگیری انطباقی مهم‌ترین مساله این است که ارتباط شما و سگ تان باید یک ارتباط تعاملی باشد. یعنی شما هم به نیازهای و الزامات زندگی با یک سگ وقوف داشته باشید. یادتان باشد که سگ شما همیشه یک کودک دو ساله است. حتی اگر 10 سال هم یک سگ را نگهداری کنید، باز هم با یک کودک 10 ساله طرف هستید، نه کودک 12 ساله. اینجا می‌توانید درباره طول عمر سگ ها بخوانید.

یادگیری مبتنی بر تنیه سگ ها

چه از یادگیری غریزی و چه از یادگیری انطباقی برای تربیت سگ خود استفاده کنید، در هر صورت آموزش سگ دو راه مشخص داد. یک راه، یادگیری مبتنی بر تنبیه است و دیگری یادگیری مبتنی بر آموزش. یادگیری مبتنی بر تنبیه به این صورت است که همیشه به رفتارهای بد سگ واکنش نشان دهیم. مثلا اگر بیخود پارس کرد، سر او داد بکشیم تا یاد بگیرد بیخود پارس نکند. یا اگر به کسی حمله کرد، به او غذا ندهیم تا یاد بگیرد به کسی حمله نکند. یادگیری مبتنی بر تنبیه در بعضی موارد می‌تواند در تربیت سگ موفق باشد. اما یادتان باشد که این راه واقعا موثر نیست و در درازمدت جواب نمی‌دهد. چه بسا امکان دارد که سگ شما را پرخاشگر کند یا باعث اضطراب او شود. در این صورت شما کمتر می‌توانید روی رفتارهای او کنترل داشته باشید.

یادگیری مبتنی بر پاداش در تربیت سگ

همه متخصصان معتقدند که یادگیری مبتنی بر پاداش بهترین راه تربیت سگ و آموزش آن است. یادگیری مبتنی بر پاداش درست شبیه قضیه سگ پاولوف است. پاولوف یک دانشمند بود که فهمید سگ ها نسبت به یک محرک مثبت واکنش مثبت نشان می‌دهند. مثلا وقتی سگ ها غذا را می‌دیدند، ناخودآگاه آب دهانشان جاری می‌شد. از این طریق بود که پاولوف فهمیدند می‌توان روی محرک‌های مثبت برای تربیت سگ حساب کرد. یعنی اگر سگ شما کار خوبی کرد، به او پاداش بدهید. یا اگر پارس نکرد، او را تشویق کنید. یا به او آموزش بدهید که به دیگران پارس نکند و اگر این کار را نکند یک پاداش خوب در انتظار او است. البته مانند یادگیری از راه تنبیه، این جا هم یادمان باشد که نباید افراط کنیم. زیرا نتیجه معکوس خواهد داشت.

تربیت سگ را جدی بگیرید

آموزش و تربیت سگ یک سرمایه‌گذاری درازمدت و پرسود است. اگر می‌خواهید سگی را به سرپرستی بگیرید، حتما به آموزش او هم فکر کنید. اگر خودتان وقت و هزینه لازم برای این کار را ندارید، حتما به متخصص این کار مراجعه کنید. البته یادتان باشد که سگ هرچه کوچک‌تر باشد یادگیری‌اش بهتر است. یعنی سعی کنید در همان دوران کودکی سگ خود را آموزش دهید. مثلا یاد بدهید که نباید در خانه دستشویی کند. اگر هم در کودکی سگ شما آموزش ندید، باز هم دیر نشده و می‌توانید با صرف کمی هزینه و وقت، یک سگ خوب و آرام را در کنار خود و خانواده داشته باشید. اما اگر یک سگ آموزش ندیده دارید، توصیه‌ می‌کنیم هرچه زودتر این کار را دنبال کنید.

آیا می توانیم سگ خود را تربیت کنیم؟

واقعیت این است که ما هم می‌توانیم سگ خود را تربیت کنیم. اما اینکار نیازمند وقت و توجه زیاد است. حتما دیدید که برخی از مادران چقدر برای درس و مشق بچه‌شان وقت می‌گذارند. چیزی شبیه به این برای تربیت سگ هم نیاز است. بنابراین توصیه ما این است که به یک مربی مراجعه کنید. همچنین اگر سگ عمر کمتری داشته باشد زودتر یاد می‌گیرد. یا اگر سگ شما چند ساله است، مهم است که محیط قبلی زندگی آن پرتنش نبوده باشد. باوجود همه اینها در مراجعه به مربی سگ به چند نکته دقت کنید. حتما بپرسید از چه شیوه‌ای استفاده می‌کند؟ بپرسید خود مربی دوره‌های لازم را دیده است یا خیر؟ مهم‌تر از همه مراقب سلامت سگ خود در جریان تربیت‌اش هم باشید.